Mill en Sint Hubert

Bungalowpark met een Indische noot

Door Miriam Bremmers

Het Noord-Brabantse Mill en St. Hubert is een kleine gemeente die vanuit de Tweede Wereldoorlog bekend is, omdat hier op de ochtend van 10 mei 1940 is gevochten toen een Duitse militaire trein de Peel-Raamstelling doorbrak. Daarnaast heeft de gemeente het tijdens de oorlog zwaar te verduren gehad. Zo is een Halifax II-bommenwerper neergehaald boven Mill en terechtgekomen op het huis op de hoek van de Borneoweg en Vorleweg. Verder is Mill echter een vrij rustige gemeente, waar in de bosrijke en landelijke omgeving goed gewandeld en gefietst kan worden. Omliggende gemeenten zijn Grave, Cuijk en Uden.

In het zuiden van het dorp Mill ligt een klein Indisch buurtje dat bestaat uit vier geografische straten: de Borneoweg, Arubaweg, Surinameweg en Antillenweg. De aanleg en naamgeving van deze vier straten heeft echter nogal wat voeten in de aarde gehad. Zo heette de Borneoweg in eerste instantie Vloetseweg en liep het conflict over de aan te leggen West-Indische straten zo hoog op dat de Raad van State eraan te pas kwam.

Van Vloetseweg tot Borneo
In de Indische buurt is de Borneoweg de oudste, hoewel de totstandkoming van de naam enigszins verwarrend is. Hoewel de weg toen nog de Vloetseweg heette, zijn van de naam ‘Borneo’ al in 1915-1916 de eerste vermeldingen in het kadaster. Ook in oude kranten wordt de naam Borneo genoemd. Na de Tweede Wereldoorlog is de straatnaam Vloetseweg op verschillende ongedateerde straatnaamlijsten veranderd in Borneoweg. Toch wordt op de plattegronden van Mill, ook de hedendaagse, naast de Borneoweg ook de naam Borneo vermeld, als naam van het buurtschap.

Opvallend genoeg lijkt de onofficiële vernoeming naar Borneo te zijn ontstaan als scheldnaam. Dit blijkt uit verslagen van de gemeenteraad en een brief van de straatnamencommissie uit de jaren zestig: ‘De naam Borneoweg blijft in dit geval een rariteit, men fluistert te Mill zelfs, dat het in oorsprong een scheldnaam is, net als de benamingen Oeral en Balkan.’ En uit de notulen van de raadsvergadering van 29 juli 1966: ‘Wat de naam Borneoweg betreft, kan bovendien worden opgemerkt, dat hij van oorsprong een scheldnaam is.’ Alle drie de genoemde buurten (Borneo, Oeral en Balkan) zijn van oorsprong arbeidersbuurten. In het vrij afgelegen Borneo, het lag zeker 1,5 kilometer van de oorspronkelijke bebouwde kom van Mill, werden de werknemers van de zaagmolenfabriek Lamers-Van Strijp in simpele twee-onder-éénkapswoningen gehuisvest. Je kunt dus zeggen dat de naam Borneo in eerste instantie niets te maken heeft met trots op Nederlands-Indië of bewoning door mensen die een band hebben met datzelfde Indië.

Er zijn na 1948 wel Ambonezen in Mill gehuisvest, maar dat was in een heel ander deel van het dorp, namelijk het kamp Vilheide. Ook zijn er, vanuit het klooster van Mill, enkele missionarissen uitgezonden naar Borneo, maar ook dat speelde zich voornamelijk in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw af. Deze connecties met Indië hebben dus niets te maken met het initiële gebruik van de naam Borneo. Vanaf 1958 worden de huurhuizen aan de Borneoweg ieder voor zich verkocht.

Het Bungalowpark
De andere drie straten, Antillen-, Suriname- en Arubaweg, vormen samen het bungalowpark van Mill. De eerste plannen dateren van 1959, toen met Staatsbosbeheer werd overeengekomen dat Staatsbosbeheer niet meer aan bebossing van het gebied rond de Vorleweg zou doen.

Het complete artikel over de Indische buurt in Mill verschijnt in het boek Onze Indische buurten. Volg de informatie op onze website of Facebookpagina Indische buurten voor de verschijningsdatum!

Historische foto's

View the embedded image gallery online at:
https://indischebuurten.nl/buurten/mill-en-sint-hubert#sigProId71e85b5179

Hedendaagse foto's

View the embedded image gallery online at:
https://indischebuurten.nl/buurten/mill-en-sint-hubert#sigProId297eda7b5d