Batavia

Batavia verwijst naar de naam van de hoofdstad van Nederlands-Indië, het huidige Jakarta. De stad ligt aan de noordkust van Java. Batavia ontstond als havenstad ten tijde van het hindoeïstische Koninkrijk Soenda (Pajajaran) in de veertiende eeuw. De stad werd op 22 juni 1527 door Fatahillah van het Sultanaat Demak veroverd, wat beschouwd wordt als de officiële stichtingsdatum van de stad. Hij hernoemde de stad Jayakarta, of Jacatra, dat 'glorieuze overwinning' betekent. De eerste gouverneur-generaal in Indië, Pieter Both, kreeg in 1611 geen toestemming voor het bouwen van een fort, maar wel voor een factorij dat in de Chinese wijk werd gebouwd op de oever van de rivier Tjiliwan. In 1614 werd J.P. Coen benoemd tot directeur over alle factorijen. Coen besloot in augustus 1618 tot versterking van de handelspost, nadat hij tot gouverneur-generaal was benoemd. Batavia werd het handels- en bestuurscentrum van de VOC in Indië en moest de handel op de Molukken beschermen.

Het oudste deel van Batavia zijn de Benedenstad en de haven. Dit deel lag in moerassig gebied en daarom zeer ongezond. In de achttiende eeuw trokken Nederlanders naar hoger gelegen delen buiten de stadsmuren. Het koloniaal bestuur verhuisde na 1800 naar Weltevreden.

Batavia verwijst ook naar het schip waartoe tot de bouw werd besloten in maart 1626 door de Heren XVII. Het schip werd in 1628 gebouwd op de werf in Amsterdam. De Batavia had 1.100 m² zeiloppervlak en werd gebouwd onder leiding van scheepsbouwmeester Jan Rijksen. Op 14 april 1629 kwam het VOC schip ‘Batavia’ aan op Kaap de Goede Hoop om te foerageren. Na 8 dagen vertrok het weer. Op 4 juni 1629 sloeg het schip lek op een rif van de Wallabi-groep voor de Australische westkust. Het wrak bevindt zich in een museum in Fremantle in Australië. Een authentieke replica van dit schip is in Lelystad gebouwd onder leiding van scheepsbouwer Willem Vos en te bewonderen op de Bataviawerf te Lelystad.

De Mailboot Batavia is in 1882-1883 gebouwd door de Kon.Mij. De Schelde in Vlissingen. Het schip werd gebouwd voor de Kon. Rotterdamsche Lloyd. De opdracht werd op 15 mei 1882 gegeven. De tewaterlating was op 7 april 1883. Opgeleverd 30 juni 1883. 

Bronnen
-           T.J. Bezemer, Beknopte Encyclopaedie van Nederlandsch-Indië (1921) p.47.
-           Grote Spectrum Encyclopedie (1980), deel 5, p.148.
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Batavia_(Nederlands-Indie) (30-10-2017)
-           https://nl.wikipedia.org/wiki/Batavia_(schip) (30-10-2017)

Vernoemingen in Indische buurten (aantal keren)
Bataviaplantsoen (1), Bataviaplein (2), Bataviastraat (8). Totaal 11.